Dlaczego 5 porcji warzyw, owoców lub soku?

„5 porcji warzyw, owoców lub soku” – pro publico bono

W ostatnich latach przeprowadzono w Polsce niejedną kampanię propagującą właściwe odżywianie. Tym samym nasz kraj nie odbiega od innych państw Unii Europejskiej pod względem projektów o tej tematyce. Najważniejszy cel, jaki stawiają sobie te kampanie, to ukształtowanie odpowiednich nawyków żywieniowych wśród dzieci jak i dorosłych oraz zachęcanie do codziennego odpowiedzialnego spożywania właściwych produktów, ze szczególnym uwzględnieniem warzyw i owoców. Organizatorzy kampanii
„5 porcji warzyw, owoców lub soku” zwracają dodatkowo uwagę na to, że zalecaną ilość codziennych porcji warzyw i owoców można z powodzeniem uzupełnić sokiem – formą tak lubianą przez dzieci, jak
i dorosłych. Przed rozpoczęciem drugiej edycji kampanii, jej organizatorzy zlecili przeprowadzenie badań świadomości na temat spożycia warzyw i owoców oraz soku wśród matek dzieci w wieku 3 -10 lat[i]. Wyniki tych badań pokazały, jaki jest stan wiedzy na ten temat oraz wskazały te „nisze wiedzowe”, które ciągle wymagają wręcz pozytywistycznej edukacji. Edukacji, która w przyszłości powinna przełożyć się na nasze prawidłowe nawyki żywieniowe, na wręcz intuicyjne wybieranie przez nas właściwych produktów spożywczych, a w konsekwencji – na nasze lepsze samopoczucie i ogólną kondycję naszych organizmów , tak cenne w dobie coraz częstszych schorzeń cywilizacyjnych.

Czym skorupka za młodu nasiąknie, czyli dlaczego dzieci wolą rozmaite przekąski od warzyw i owoców?

Utrapieniem niemal każdego rodzica jest fakt, że jego pociecha nie chce jeść warzyw, często też owoców. Co jest przyczyną takiego stanu rzeczy?

Wg dr. Dariusza Włodarka na sposób odżywiania dzieci bardzo duży wpływ ma sposób odżywiania ich rodziców. Jeżeli od najmłodszych lat dziecko miałoby podawane posiłki, w których składzie byłyby warzywa i owoce, to nawykiem stałoby się ich regularne spożywanie. Do jedzenia warzyw można dziecko zachęcić układając je w ciekawy sposób na kanapce, a jeszcze lepiej żeby w przygotowaniu posiłku brało udział samo dziecko. Można też traktować jedzenie warzyw, owoców i picie soków jako poznawanie nowych smaków i zabawę w dobieranie kolorów podczas przygotowywania posiłków.

Coraz więcej rodziców „przemyca” nagminnie warzywa w zupach i sosach, prześciga się w wymyślnym dekorowaniu kanapek warzywami czy „podtyka” dzieciom kawałki owoców w trakcie ulubionych zabaw czy filmów. Atutem tych zdrowych podstępów jest atrakcyjność barw oraz kształtów warzyw i owoców, przez co jedzenie może stać się ciekawą i rozwijającą przygodą. Istotną formą podania warzyw i owoców, aprobowaną przez większość dzieci, są także soki. Podając dziecku sok musimy pamiętać, że jednej porcji warzyw i owoców odpowiada 200 ml soku, czyli jedna szklanka.

Jak wynika z przeprowadzonych badań, ulubionymi owocami dzieci są jabłka, banany, mandarynki oraz truskawki. Dlatego też te właśnie owoce wchodzą często w skład soków, przeznaczonych dla dzieci.

Warzywa, owoce i soki w świadomości polskich mam

Jak wynika z najnowszych badań aż 89% matek deklaruje świadomość, że warzywa i owoce należy spożywać przynajmniej 3 razy każdego dnia, a 59% matek potwierdza, że owocowo-warzywne porcje są źródłem zdrowia. 67% spośród nich zdarza się podawać dzieciom właśnie sok zamiast warzyw i owoców.

Zdaniem dr Agnieszki Jarosz: Wzrosła znacznie świadomość żywieniowa wśród matek, chociaż daleka jest jeszcze od ideału. Ale dawniej warzywa czy owoce towarzyszyły tylko przy obiedzie czy podwieczorku i to w ograniczonej ilości. Obecnie większość matek stara się zapewnić „świeżą” porcję witamin przynajmniej do głównych posiłków. Aktualnie matki starają się dostarczyć witaminy również w postaci soku wówczas, kiedy zastosowanie świeżych produktów jest niemożliwe. Ale na podstawie wyników widać, że edukacja żywieniowa powinna być prowadzona dalej, aby dotrzeć do jak największej liczby osób.

Dr Dariusz Włodarek dodaje: Dobrze, że większość matek ma świadomość roli warzyw i owoców w diecie dziecka. Jednak uzyskane wyniki motywują do dalszej edukacji tak, aby oczywistym stało się, że 5 porcji warzyw i owoców to absolutne minimum dla dobrego zbilansowania diety. Zwłaszcza obecnie, gdy mamy do czynienie ze zwiększającą się liczbą otyłych dzieci, regularne jedzenie warzyw i owoców może pomóc
w utrzymaniu prawidłowej wagi naszych dzieci. Dobrym źródłem witamin i składników mineralnych w diecie są też soki warzywne i owocowe. Można je włączyć do diety, zwłaszcza, gdy nie można zapewnić odpowiedniej ilości świeżych warzyw i owoców. Praktycznie dziecko powinno dostawać 3 porcje warzyw
i 2 porcje owoców dziennie. Jedną z tych porcji można zastąpić szklanką soku warzywnego, warzywno-owocowego lub owocowego.

Aż 57% matek ma świadomość tego, że owoce i warzywa można uzupełnić w diecie pijąc soki, a ponad 70% uważa, że soki to produkty bezpieczne i wysokiej jakości. Aż 8 na 10 badanych mam zgadza się ze stwierdzeniem, że częste spożywanie warzyw i owoców wzmacnia organizm a także z tym, że owoce
i warzywa są podstawą właściwego trybu życia. Nie bez znaczenia jest tu kryterium dostosowania się do panujących trendów – 77% mam jest zdania, że dieta bogata w owoce i warzywa to element nowoczesnego stylu życia.

Czy jednak ta wiedza nie jest w znacznym stopniu „naddeklaracją” i czy naprawdę dorosłe społeczeństwo ma świadomość odpowiedzialności spoczywającej na rodzicach, kształtujących nawyki żywieniowe dzieci? Czy na co dzień pamiętamy, że powinniśmy wszyscy i w każdym wieku jeść dziennie 5 porcji warzyw
i owoców, przy czym porcja to średniej wielkości owoc lub warzywo albo kilka mniejszych sztuk tych produktów, lub też 1 szklanka soku? Kampania „5 porcji warzyw, owoców lub soku” będzie nam o tym przez trzy kolejne lata przypominać!

Wybrane dodatkowe informacje z badań wskazują, że warto przeprowadzać takie kampanie, bo ich wyniki przyczyniają się stopniowo do wzrostu świadomości na temat spożycia warzyw, owoców i soków oraz ich roli w diecie. Jednak, aby osiągnąć trwały efekt, należy tego typu kampanie przeprowadzać jak najczęściej.

• 31% ankietowanych jest przekonana, że warzywa i owoce powinniśmy spożywać
  3 razy dziennie, 21% – że 5 razy dziennie. Równo połowa badanych matek przyznaje, że słyszała, iż owoce i warzywa powinno się zjadać 5 razy w ciągu dnia.
• Spożywanie owoców raz dziennie deklaruje 29% matek
• 37% ankietowanych kobiet je raz dziennie także warzywa.
• 25% matek twierdzi, że ich dzieci jedzą owoce jedynie raz dziennie,
• 32% matek przyznaje, że ich dzieci jedzą warzywa także tylko jeden raz w ciągu dnia.
• Tylko dla 7% matek zakup warzyw i owoców jest problematyczny z powodów finansowych. 20% nie jada warzyw i owoców zgodnie z zaleceniami z powodu ogólnego braku czasu, a 16% twierdzi, że nie ma czasu na ich przygotowanie. Dlatego też autorzy kampanii chcą skutecznie nauczyć tak rodziców jak i dzieci, jak szybko, smacznie i skutecznie można odżywiać się prawidłowo, opierając codzienną dietę na warzywach, owocach i sokach. Dla naszego zdrowia dziś i jutro!
• Tylko 32% matek wie, że błonnik reguluje trawienie w sposób naturalny, aż 28% nie ma wiedzy jakich korzyści dostarcza on organizmowi. Zaledwie 2% przyznaje, że błonnik wspomaga walkę
  z otyłością.
• 26% badanych nie wie, jakie znaczenie dla organizmu człowieka ma żelazo, natomiast ponad 83% zgadza się ze stwierdzeniem, że witamina C wspomaga naturalną odporność organizmu.
• 57% matek zdecydowanie się zgadza lub raczej się zgadza ze stwierdzeniem, że owoce i warzywa można wygodnie zastąpić w diecie pijąc soki.
• 79% matek zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że wolą naturalne witaminy zawarte
  w owocach i warzywach niż preparaty witaminowe.