Etykiety produktów spożywczych swoim wyglądem zwracają uwagę konsumentów
oraz pozwalają w ułamku sekundy rozpoznać markę i rodzaj produktu. Poza tymi
cechami mają także istotną wartość informacyjną – na każdym opakowaniu widnieje
bowiem skład produktu oraz tabela wartości odżywczych. Ale czy Polacy potrafią
korzystać z danych, które widnieją na opakowaniach?
Matki świecą przykładem
Polskie mamy,
czyli grupa odpowiedzialna za większość decyzji dotyczących zakupów spożywczych
rodziny, coraz częściej zwracają uwagę na informacje zawarte w tabeli wartości
odżywczej na opakowaniach. Jak wynika z najnowszych badań, przeprowadzonych
przez Inquiry Market Research, 28% polskich matek przegląda informacje z tabeli
wartości odżywczych przed każdym zakupem, natomiast aż 51% respondentek
deklaruje, że robi to dość często, natomiast tylko 8% nie robi tego wcale.
Cieszy, że świadomość Polek w tej
kwestii sukcesywnie wzrasta.
Matki
zdecydowanie częściej korzystają z danych zawartych na etykietach niż
statystyczny Polak – zaledwie 21,7% respondentów deklaruje, że sprawdza skład
kupowanych produktów.
Jakie informacje uchodzą uwadze tych, którzy nie zwracają uwagi na pochodzące z
etykiet dane? – Zgodnie z rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego na opakowaniu produktu spożywczego muszą znaleźć się
informacje o jego nazwie, zawartości netto, dacie minimalnej trwałości lub
terminie przydatności do spożycia, a także ostrzeżenie o obecnych alergenach. Na
opakowaniach o większych rozmiarach (o powierzchni powyżej 25 cm2)
producenci zobowiązani są podać również wykaz składników z procentową zawartością
składników wyróżnionych na opakowaniu (graficznie bądź słownie), warunki
przechowywania i użycia, wartość odżywczą, adres producenta/firmy
wprowadzającej produkt do obrotu oraz, w stosowych przypadkach, kraj
pochodzenia i objętość alkoholu dla napojów alkoholowych – tłumaczy dr inż.
Jarosław Markowski z Instytutu Ogrodnictwa.
Jak czytać etykiety produktów?
Znajomość
szczegółowych informacji dotyczących produktów, które spożywamy, ma kluczowe
znaczenie dla odpowiedniego skomponowania codziennego jadłospisu. Aby uniknąć pomyłek
i odpowiednio interpretować zamieszczone na etykiecie dane, warto krok po kroku
przeanalizować jej poszczególne sekcje. – Przyjrzyjmy
się etykiecie soku pomidorowego. Już sam napis „sok pomidorowy” informuje
konsumenta, że produkt nie zawiera dodanych cukrów oraz konserwantów, a jego
smak i aromat pochodzą wyłącznie z owoców, w tym przypadku pomidorów, co
gwarantują regulacje prawne. Z owoców, ponieważ z botanicznego punktu widzenia,
pomidor jest owocem. Cukier, który widnieje w tabeli wartości odżywczych soku
pomidorowego, obok innych makroskładników pochodzi z owoców pomidora, z których
sok został wytworzony. Nie znajdziemy go natomiast w składzie produktu, gdyż,
jak wspominałam, producentowi nie wolno dodać go do soku, tak samo jak
barwników
i konserwantów – tłumaczy dr inż. Markowski. Warto wiedzieć, że sok
pomidorowy z kartonu zawiera więcej likopenu niż świeży owoc o tej samej wadze,
a jego szklanka (200 ml) zapewnia co najmniej 400 mg potasu, który odpowiada za
gospodarkę wodno-elektrolitową organizmu i bierze udział w pracy mięśni. Warto
pamiętać, że choć sok pomidorowy zawiera bardzo dużo potasu to wszystkie soki
owocowe i warzywne są bogate w ten niezbędny dla organizmu minerał. Według
zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia szklanka soku owocowego lub warzywnego (200
ml) może stanowić jedną z 5 porcji owoców i warzyw, które są podstawą
zbilansowanej diety.
Do kiedy i jak dużo?
Jedna z
kluczowych informacji, które znajdziemy na opakowaniach, dotyczy terminu
ważności produktu. Może ona przybrać dwojaką formę: zapis „Należy spożyć do…”
oznacza, że po upływie tego terminu produkt bezwzględnie nie powinien być konsumowany,
natomiast sformułowanie „Najlepiej spożyć przed…” sugeruje datę minimalnej
trwałości, po upływie której produkt nadal można spożywać. Na opakowaniach
produktów spożywczych często widnieje także informacja dotycząca tego, jaką
część referencyjnych wartości spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej (8400 kJ/
2000 kcal) na poszczególne składniki odżywcze pokrywa 100 ml produktu. Znajomość
tych danych pozwala na dostosowanie spożycia danego produktu do swojego
jadłospisu w ten sposób, by dieta była zbilansowana i bogata w różnorodne
składniki. Korzystnie jest bowiem dbać o jak największe zróżnicowanie produktów
spożywczych w diecie.
Regularne
przeglądanie etykiet produktów spożywczych jest istotnym elementem komponowania
zbilansowanej diety. Znając dane z tabeli wartości odżywczej oraz skład zyskamy
świadomość, co tak naprawdę spożywamy i ile miejsca dany produkt powinien
zajmować w codziennym menu. Oprócz analizy etykiet, warto również poszerzać
swoją wiedzę na temat zasad żywienia – dzięki tym działaniom ułożenie
zbilansowanej diety będzie o wiele łatwiejsze.