Krajowy Plan Odbudowy zmieni handel spożywczy. Ponad 1,2 mld euro na inwestycje w skracanie i dywersyfikację łańcucha dostaw
Wspomniana kwota została uwzględniona w części grantowej KPO. Inwestycje – które mają współgrać z planowanymi przez rząd reformami – obejmą tworzenie lub rozwój sieci centrów przechowalniczo-dystrybucyjnych na poziomie regionów lub na poziomie lokalnym, rozwój rolno-spożywczych rynków hurtowych, wsparcie inwestycji MŚP sektora rolno-spożywczego w obszarze gospodarki o obiegu zamkniętym i ochrony środowiska, a także poprzez zakup maszyn i urządzeń do produkcji, technologii, środków transportu oraz rozbudowy infrastruktury zakładów, czy wsparcie inwestycyjne w zakresie wykorzystania surowców białkowych niemodyfikowanych genetycznie do produkcji pasz (bez GMO).
W KPO przewidziano inwestycje w przetwórstwie rolno-spożywczym, skierowane do uczestników łańcucha żywnościowego. Przygotowana ma także zostać koncepcja usieciowienia instytutów współpracujących z sektorem rolno-spożywczym, nadzorowanych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, “co wzmocni możliwości dopasowania ich działalności do potrzeb rynku”. Powstać ma nowy model współpracy na linii nauka-biznes, a także między ośrodkami naukowymi.
– Celem jest zwiększenie efektywności i infrastruktury B+R w kierunku wsparcia polityki gospodarczej państwa przez dokonywanie prognoz trendów i projektowanie rozwiązań technologicznych lub organizacyjnych, które mogą mieć silny wpływ również na odbudowę gospodarki po pandemii COVID-19 i budowę odporności w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego – czytamy.
Jednym z elementów KPO będzie reforma na rzecz poprawienia warunków konkurencyjności i ochrony producentów oraz konsumentów w sektorze rolnym. Rząd zauważa, że pandemia “osłabiła aktywność inwestycyjną uczestników łańcucha żywnościowego, w szczególności MŚP”, a tym samym wzmocniła “długookresową tendencję do silnego różnicowania siły rynkowej między ogniwami tego łańcucha, zagrożenie dla jego konkurencyjnego funkcjonowania, a tym samym mechanizmu rynkowego w optymalnej alokacji zasobów oraz dla długotrwałej odporności na kolejne zjawiska kryzysowe”. Ze względu na trudną i nieprzewidywalną sytuację w pandemii, uczestnicy rynku wstrzymali się bowiem z podejmowaniem decyzji inwestycyjnych lub wręcz utracili zdolność finansową do inwestowania.
– Dane wskazują na silną i postępującą koncentrację ogniwa handlu, w tym handlu detalicznego oraz systematyczny wzrost udziału dużych i bardzo dużych podmiotów przetwórczych przy słabnącej pozycji rynkowej rozdrobnionego rolnictwa i MŚP sektora przetwarzania produktów rolnych. Podobny efekt strukturalny (z konsekwencjami dla rosnącej przewagi kontraktowej między podmiotami) ma wdrażanie założeń zielonej transformacji, ponieważ koszty niezbędnych dostosowań są relatywnie większym wyzwaniem dla mniejszych podmiotów gospodarczych (MŚP) – czytamy w KPO.
Rząd zauważa, że jednocześnie zmieniają się oczekiwania konsumentów i importerów co do sposobów produkcji i dystrybucji żywności, jej jakości, pochodzenia, śladu środowiskowego i klimatycznego, w tym dostępu do lokalnej żywności. Zdaniem polskiego rządu, sytuacja ta jest zarazem “wyzwaniem o charakterze szansy rozwojowej”.
Rada Ministrów przyznaje, że będzie dążyć do wzmocnienia pozycji producentów w łańcuchu dostaw. Środkiem do tego celu ma być walka z nieuczciwymi praktykami handlowymi. Pierwszym elementem reformy ma być wzmocnienie skuteczności rozwiązań w zakresie ochony konkurencji w łańcuchu rolno-żywnościowym – w tym przeciwdziałanie nadużywaniu przewagi kontraktowej – a także poprawa skuteczności kontroli w zakresie obowiązkowych umów na dostawy produktów rolnych (z udziałem KOWR).
– W tym celu zostanie wdrożona nowa ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych). Wprowadzone rozwiązania o charakterze prawnym i instytucjonalnym wzmocnią pozycję producenta w łańcuchu dostaw towarów rolno-spożywczych, a tym samym pozytywnie wpłyną na funkcjonowanie całego łańcucha, poziom łańcucha inwestycyjnego na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym sektor mikro, małych i średnich przedsiębiorstw – wskazuje rząd.
I dodaje: – Dostawcy wytwarzający i zbywających produkty rolne i spożywcze będą mieli większą pewność funkcjonowania na rynku krajowym i unijnym, w oparciu o równoprawne umowy zawierane z podmiotami nabywającymi produkty rolne i spożywcze. Wszystkim podmiotom w łańcuchu dostaw towarów rolno-spożywczych umożliwi to lepsze planowanie produkcji, oferowanie swoim pracownikom stałego zatrudnienia. Będzie to również podstawą do podejmowania przez nich działań prorozwojowych, w tym inwestycyjnych i innowacyjnych.
Kolejnym elementem reformy będą “działania zmierzające do zwiększenia przejrzystości rynku, polegające na rozszerzeniu zakresu publicznie dostępnej informacji rynkowej, głównie w zakresie poziomu cen produktów rolno-spożywczych, w ramach funkcjonującego w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej”.
– Możliwość dostępu do rozszerzonej informacji o cenach produktów rolno-spożywczych na wszystkich etapach łańcucha dystrybucji żywności (nie tylko na poziomie skupu surowców rolnych, jak to mam miejsce dziś) jest niezwykle ważnym elementem służącym poprawie przejrzystości rynku i równowagi szans między poszczególnymi jego uczestnikami. Ponadto, rozszerzenie badań rynkowych pozwoli wyrównać dotychczasową asymetrię informacyjną między rolnikami a innymi podmiotami funkcjonującymi w łańcuchu dostaw żywności, głównie jeśli chodzi o przetwórstwo i handel detaliczny. Większa przejrzystość i szerszy dostęp do terminowej informacji będzie sprzyjać podejmowaniu lepszych decyzji biznesowych i zwiększać pewność, że transakcje pomiędzy poszczególnymi etapami łańcucha dostaw żywności będą uczciwe – wskazano w KPO.
Więcej w linku: www.wiadomoscihandlowe.pl