Sukces XV Międzynarodowego Sympozjum KUPS

Od wielu lat jest to najważniejsze spotkanie branży sokowniczej w Polsce. Nic więc dziwnego, że przyciąga coraz więcej gości i cieszy się rosnącym zainteresowaniem nie tylko w kraju, ale i za granicą. W roku bieżącym zgromadziło około 180 przedstawicieli przemysłu, nauki i mediów. O wysokim prestiżu i międzynarodowym charakterze tego spotkania niech świadczy fakt, że swoich reprezentantów zgłosiły firmy i instytucje z 8 krajów (Austria, Czechy, Niemcy, Szwajcaria, Rosja, Turcja, Włochy, Ukraina), a jako prelegentów organizatorzy zaprosili przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Rosyjskiego Stowarzyszenia Producentów Soków, Towarzystwa Rozwoju Sadów Karłowych czy firmy AC Nielsen oraz instytucji naukowych: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Politechniki Łódzkiej oraz Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, jak również wielu innych uznanych reprezentantów przemysłu i nauki. Dodatkowo swoją obecnością zaszczycił XV Sympozjum KUPS pan Stanisław Kowalczyk, Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Kraje Unii Europejskiej stoją przed wielkim wyzwaniem. Rosnąca konkurencja ze strony Chin i innych gospodarek szybko rozwijających się oraz trudności wewnętrzne wynikające z różnorodności Wspólnoty, powodują trudności w osiągnięciu owocnej współpracy uwzględniającej narodowe interesy wszystkich krajów członkowskich. Czynniki te mają znaczący wpływ na sytuację Polskich sadowników i przetwórców.

Polska jako członek Unii Europejskiej i znaczące państwo na mapie przemysłu przetwórczego w skali światowej, chce aktywnie uczestniczyć w dokonujących się przemianach oraz utrzymać konkurencyjność swoich produktów na rynku. W tym kontekście XV Międzynarodowe Sympozjum KUPS było forum, na którym kontynuowano dyskusję nad odpowiedzią branży na czas recesji, a także nad warunkami działania w bardzo trudnym okresie spowolnienia gospodarczego na rynkach zarówno polskim jak i zagranicznym. Wiele uwagi poświęcono prognozowaniu wielkości zbiorów owoców oraz konieczności opracowania systemu, dostarczającego z odpowiednim wyprzedzeniem wiarygodnych informacji dotyczących produkcji owoców w danym roku. Ponadto podczas sympozjum przedstawiono i omówiono bieżącą sytuację zastosowania nowych rozwiązań technologicznych w branży sokowniczej.

Podczas tegorocznego sympozjum odbyło się 20 prelekcji, w trzech blokach tematycznych:

·         Rynek soków i baza surowcowa do ich produkcji.

·         Nowe wyzwania i perspektywy rozwoju branży.

·         Innowacyjność branży sokowniczej.

Uroczystego otwarcia sympozjum dokonał prezes KUPS Julian Pawlak. Omówił dotychczasową sytuację branży sokowniczej i elementy strategii, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji rynkowej.

Pierwszy blok tematyczny dotyczył omówienia polskiego rynku soków i jego bazy surowcowej.

Na wstępie Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków doktor Romuald Ozimek, wygłosił podsumowanie dotyczące ubiegłego sezonu 2011/2012 z punktu widzenia producenta i przetwórcy. Podczas wystąpienia dr Ozimek podkreślał istotną rolę zacieśnienia współpracy producentów owoców z zakładami przetwórczymi i konsolidacji branży. Zwrócił również uwagę na konieczność rozwiązania problemu dostaw surowca do zakładów, które powinny realizować grupy producenckie. Pozwoliłoby to na wyeliminowanie pośredników, którzy w chwili obecnej dostarczają blisko 80% owoców. Pośrednicy pobierają nie tylko wysokie marże, ale również fałszują aktualną podaż surowca na rynku poprzez spekulacje dostawami surowca i tym samym doprowadzają do nadmiernego wzrostu cen. Według dr Ozimka współpraca producentów owoców z zakładami przetwórczymi powinna być oparta na wzajemnych zobowiązaniach zawartych w długoterminowych umowach kontraktacyjnych.

Irena Strojewska z Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa, Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, omówiła sytuację na rynku zagęszczonych soków owocowych w sezonie 2011/2012, poświęcając wiele uwagi zagęszczonym sokom jabłkowym na rynku polskim i międzynarodowym.

Ostatnim prelegentem pierwszego dnia sympozjum był profesor Eberhard Makosz, który omówił wstępne prognozy zbiorów owoców na nadchodzący sezon. Prof. Makosz poświęcił wiele uwagi szacunkom zbiorów podawanych przez GUS, które nie mają realnego powiązania z sytuacją panującą w krajowych sadach i plantacjach. To z kolei prowadzi do destabilizacji na rynku przetwórczym. Pomimo zbyt wczesnego terminu, prof. Makosz podał szacunkowe, wstępne prognozy dotyczące zbioru owoców w tym roku, zwracając szczególna uwagę na uprawy truskawki i czarnej porzeczki. Ponadto w swoim wystąpieniu profesor podkreślił jak ważne dla stabilizacji podaży owoców przyszłorocznych są ich uprawy, dlatego widzi szansę powodzenia i opłacalności sadów przemysłowych.

Podsumowania pierwszego dnia sympozjum dokonał Piotr Trojanowicz z firmy Sokpol-Koncentraty, proponując jednocześnie aby w prognozowaniu zbiorów odnieść się do danych z ubiegłych lat. Pokazują one jak destabilizujący wpływ na rynek ma brak rzetelnych informacji. Pan Trojanowicz zwrócił również uwagę na brak polityki dotyczącej wielkości nasadzeń poszczególnych gatunków sadowniczych. W ubiegłych latach doprowadziło to do nadprodukcji malin. W toczącej się dyskusji dotyczącej prognozowania wielkości zbiorów, wziął udział Andrzej Gajowniczek z firmy REAL. Zwrócił uwagę na konieczność analizy sytuacji związanej ze zbiorami owoców w ujęciu globalnym. W opinii pana Gajowniczka słabe zbiory w Polsce nie oznaczają braku owoców, bowiem obecne są na rynku owoce mrożone lub przetwory np. truskawek. Podkreślił również, jak szkodliwy wpływ na sytuację polskiego rynku mają informacje podawane na rynek międzynarodowy, odnoszące się do szacowania zbyt małej ilości owoców danego gatunku. Ma to bezpośrednie przełożenie na pojawiający się problem z zagospodarowaniem przetworzonych w kraju owoców, w przypadku lepszych zbiorów niż prognozowano. Do udziału w dyskusji przyłączył się również Jarosław Dybus z firmy Agrana Juice Poland. Zaproponował aby Stowarzyszenie KUPS poprzez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi w płynęło na GUS, podający nierzetelne prognozy dotyczące zbiorów owoców. Apelował również o lepszą współpracę między zakładami, które powinny wzajemnie się informować o przewidywanych wielkościach zbiorów w danym roku. W dyskusji zabrał również głos Piotr Podoba z firmy Dinter Polska, który przedstawił swoją wizję rozwoju branży w Polsce. Według pana Podoby, następnych kilka lat będzie bardzo ciężkich dla całej branży, na co składa się wiele czynników. Od jakiegoś czasu trwa konsolidacja przedsiębiorstw, niektóre z nich zostały wchłonięte przez duże zakłady, niestety wiele też zakończyło działalność i zniknęło z mapy przetwórczej Polski. Do zaistniałej sytuacji doszło głównie poprzez obniżenie marży i wzrost kosztów produkcji, dostosowywanej do rosnących wymagań jakościowych odbiorców. Odrębną kwestią, na którą zwrócił uwagę pan Podoba jest brak organizacji zrzeszających sadowników. Korzystają na tym pośrednicy, zbierają owoce przez kilka dni i sprzedają po zawyżonych cenach.

Tematami przewodnimi drugiego dnia sympozjum były nowe wyzwania i perspektywy rozwoju branży oraz innowacyjność branży sokowniczej.

Blok tematyczny, dotyczący nowych wyzwań i perspektyw rozwoju branży, rozpoczęła swoim wykładem doktor Agnieszka Kozioł-Kozakowska z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Omówiła prozdrowotne właściwości soków i ich miejsce w zbilansowanej diecie. Dr Kozioł-Kozakowska omówiła wpływ znajdujących się w sokach związków biologicznie czynnych na organizm człowieka, zwracając szczególną uwagę na właściwości antyoksydacyjne. W swoim wystąpieniu zwróciła również uwagę na istotną rolę soków owocowych w profilaktyce chorób przewlekłych niezakaźnych, jednocześnie popierając promocję ich spożycia.

Następnie ze swoją prelekcją wystąpił profesor doktor habilitowany Witold Płocharski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Podsumował wyniki projektu Isafruit z punktu widzenia korzyści dla branży sokowniczej. Mówił o poprawie jakości surowca i soków oraz związaną z przeprowadzonymi badaniami poprawą technologii produkcji. Pozwoliło to na zwiększenie wartości biologicznej przetworzonych owoców. W wystąpieniu prof. Płocharski podjął również temat dotyczący możliwości wykorzystania nowych odmian jabłek do produkcji mętnych soków jabłkowych o wyższej jakości i wprowadzenia ich na rynek europejski. Podsumował również badania konsumenckie, które dostarczyły danych na temat oczekiwań konsumentów oraz mających na celu podniesienie ich świadomości. Podjął także temat możliwości wykorzystania poszczególnych frakcji wytłoków, popierając swoją wypowiedź wynikami badań dotyczącymi oceny składu chemicznego wytłoków jabłkowych, z czarnej porzeczki, wiśni i śliwek.

Sytuację na światowym rynku zagęszczonych soków cytrusowych, ze szczególnym uwzględnieniem soków pomarańczowych, przedstawiła Małgorzata Łodzińska z firmy Döhler Group.

Z kolei strukturę rynku soków, nektarów i napojów w Polsce i krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz trendy rynkowe omówił Tomasz Wysocki z firmy AC Nielsen.

O mieszaniu w przepływie i nowym urządzeniu proponowanym przez firmę Tetra Pak, pozwalającym na obniżenie kosztów operacyjnych w produkcji soków, opowiedział dr Mariusz Goca z firmy Tetra Pak Sp. z o.o..

Julien Vidal z firmy GEA Process Engineering Sp. z o.o., zaproponował energooszczędne rozwiązania dla branży owocowo-warzywnej, oferując wielostopniowe instalacje wyparne z wykorzystaniem termicznego lub mechanicznego systemu zatężania oparów.

O oszczędności energii, a także możliwości zdalnej kontroli nowych urządzeń firmy GEA Westfalia Separator opowiedzieli Rudiger Flocie i Mariusz Barwiński z firmy GEA Westfalia Separator Polska Sp. z o.o..

Jacek Grzech z firmy Eurowater Sp. z o.o. przedstawił podczas spotkania techniki membranowe w uzdatnianiu wody w przemyśle spożywczym, w tym napojowym.

Zastępca Dyrektora Departamentu Promocji i Komunikacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Dariusz Goszczyński, zaprezentował strategię promocji żywności pochodzącej z Europy. Powinna być ona przedstawiana jako zdrowa, bezpieczna, o wysokiej jakości oraz produkowana z poszanowaniem środowiska i dobrostanu zwierząt. Pan Goszczyński mówił również o konieczności wprowadzenia zmian przepisów dotyczących możliwości szybkiego reagowania i podjęcia natychmiastowych działań antykryzysowych przez państwa członkowskie UE, w sytuacjach kryzysowych pojawiających się na rynku wewnętrznym. Podczas prelekcji zaznaczał także, iż należy zapewnić konsumentom lepszy dostęp do informacji o europejskim modelu produkcji oraz systemach jakości.

Anna Avchukhova z Rosyjskiego Stowarzyszenia Producentów Soków zaprezentowała obecną sytuację panującą na rynku soków w Rosji. Podczas wystąpienia mówiła o trendach oraz możliwości w zakresie rozwoju rosyjskiego rynku soków, podkreślając że cechuje go znaczny potencjał wzrostu. Spożycie soków w Rosji nie osiągnęło jeszcze poziomu krajów rozwiniętych, jednak stale wzrasta. Współczesny rosyjski rynek soków powstał w oparciu o normy odpowiadające standardom europejskim i światowym, a także dysponuje zaawansowanymi technologiami.

Ostatni blok tematyczny dotyczył innowacyjności branży sokowniczej.

Dr Piotr Gębczyński z Wydziału Technologii Żywności Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, opowiedział o nowych surowcach i innowacyjnych technologiach w przetwórstwie owoców i warzyw. Doktor Gębczyński zwrócił uwagę uczestników na pozytywną rolę owoców i warzyw we współczesnym żywieniu, ze względu na zawartość cennych składników odżywczych, takich jak błonnik, witaminy, składniki mineralne oraz związki o właściwościach przeciwutleniających. W związku ze stale zbyt niskim spożyciem owoców, warzyw i ich przetworów w kraju, naukowcy proponują poszerzenie oferty o przetwory z mniej znanych krajowych gatunków owoców, takich jak dereń, rokitnik, dzika róża czy dziko rosnące owoce jagodowe. Wśród warzyw warto byłoby szerzej wykorzystać buraka ćwikłowego i czerwoną kapustę, charakteryzujące się działaniem prozdrowotnym. Przy opracowywaniu nowych rodzajów produktów, należy uwzględnić podnoszącą się świadomość konsumentów, dla których oprócz jakości sensorycznej i bezpieczeństwa żywności, istotna stała się również wartość odżywcza produktu. Doniesienia naukowe mówią o korzyściach, jakie może przynieść wykorzystanie tych surowców do produkcji nowej żywności o zaprogramowanych właściwościach prozdrowotnych.

Zagadnienie dotyczące naturalnych związków przeciwutleniająch jako wskaźników jakości soków oraz nowe kierunki w technologii produkcji soków, przedstawiła doktor Anna Podsędek z Instytutu Biotechnologii Technicznej Politechniki Łódzkiej. Omówiła zawarte w owocach, warzywach i ich przetworach składniki odżywcze, ze szczególnym uwzględnieniem naturalnych przeciwutleniaczy. Zwróciła uwagę uczestników na zagadnienie strat wartości odżywczych i możliwości ich zmniejszania podczas przetwarzania i przechowywania owoców i warzyw oraz zalety soków mętnych. Poprawę wartości biologicznej można osiągnąć poprzez wybór surowca zasobnego w związki o właściwościach przeciwutleniających, stosowanie metod produkcji zapewniających wysoką stabilność antyoksydantów lub poprzez wzbogacanie produktów naturalnymi przeciwutleniaczami, pozyskanymi np. z wytłoków owocowych. Również zastosowanie nowych technologii utrwalania soków może zapewnić uzyskanie bezpiecznego i stabilnego produktu, o wysokiej zawartości substancji aktywnych biologicznie.

O zaletach rozwiązań technologicznych firmy Enviro-Chemia Polska, dla ścieków oraz wody procesowej dla różnych gałęzi przemysłowych, opowiedział Marcin Woźniak z firmy Enviro-Chemia Polska Sp. z o.o..

Dyrektor Stockmeier Chemia w Polsce, Radosław Urbański, przedstawił podczas wystąpienia ofertę dystrybucji dla branży spożywczej surowców chemicznych oraz dodatków do żywności firmy Stockmeier Chemia Sp. z o.o. i S.S.K..

Na temat wykorzystania nowych odmian jabłek do produkcji mętnych i klarownych soków, wygłosił prezentację doktor Jarosław Markowski z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Podczas wystąpienia doktor Markowski podkreślał zalety towarzyszące zastosowaniu nowych parchoodpornych odmian jabłek do produkcji ogrodniczej i jako surowca dla branży przetwórczej. Wprowadzenie tychże odmian pozwala na wytworzenie potencjalnie zdrowszych owoców, przy jednoczesnym obniżeniu kosztów produkcji i poprawie ochrony środowiska. Daje również szansę rozwoju zrównoważonej produkcji owoców z ograniczoną ochroną sadów.

Na zakończenie bloku odnoszącego się do innowacyjności branży sokowniczej, z prelekcją wystąpiła Katarzyna Dziendzikowska z Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Przybliżyła uczestnikom sympozjum nową i obecnie najszybciej rozwijającą się dziedzinę nauki i techniki, jaką jest nanotechnologia. W oparciu o korzyści i potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego, jakie niesie ze sobą zastosowanie nanocząsteczek, wyjaśniła możliwości ich wykorzystania w branży sokowniczej. Nanocząsteczki znajdują zastosowanie w produkcji żywności, jako składnik opakowań oraz aktywny element powłok antybakteryjnych hamujący rozwój niekorzystnej mikroflory. Wciąż jednak trwają badania nad długotrwałym działaniem nanocząstek i ich wpływu na zdrowie człowieka. Konieczne jest również wprowadzenie odpowiednich regulacji prawnych, gwarantujących konsumentom określony poziom bezpieczeństwa.

Swoje rozwiązania technologiczne miały okazję w czasie trwania sympozjum, zaprezentować firmy WOB “Beczkopol” Sp. z o.o., Xylem ITT PCI Membranes Sp. z o.o., IPI S.R.L..

W trakcie sympozjum dostępne były do degustacji nowości sokownicze na stoisku z sokami, dzięki sponsorom takim jak: Agros-Nova Sp. z o.o., Emig Sp. z o.o., Hortex Holding S.A., Marwit Sp. zo.o., Tymbark-MWS Sp. z o.o. S.K.A..

Po zakończeniu sympozjum, KUPS zgodnie z coroczną tradycją przekazał pewną ilość soków, nektarów i napojów owocowych Rodzinnemu Domowi Dziecka w Zakopanem.