VI Noworoczne Spotkanie Branżowe KUPS

Noworoczne Spotkania Branżowe Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) stały się coroczną tradycją, podczas których omawiane są bieżące ważne i strategiczne dla branży tematy. W roku bieżącym tematem przewodnim było omówienie Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju oraz Programu głównych rynku rolnych w kontekście branży owocowo–warzywnej, w tym sokowniczej. Jednakże dyskusję zdominowała kwestia umowy na dostarczenie produktów rolnych wprowadzona ustawą z dnia 10 lipca 2015 oraz wymagania wprowadzone ustawą z 15 grudnia 2016 roku o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi.  

Spotkanie licznie zgromadziło członków Stowarzyszenia KUPS oraz przedstawicieli grup producenckich: jabłek i z owoców kolorowych (ok. 50 osób). Spotkanie zaszczycili swoją obecnością również przedstawiciele administracji państwowej: Dyrektor Marian Borek, Departament Rynków Rolnych, Dyrektor Wanda Klepacka, Departament Strategii, Analiz i Rozwoju, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Dyrektor Marzena Trajer, Biuro Analiz i Programowania, Agencja Rynku Rolnego oraz świata nauki: prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, prof. dr hab. Ryszard Hołownicki, Instytut Ogrodnictwa, prof. dr hab. Andrzej Lenart, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego oraz dr Robert Zaremba Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.

Dyskusję zgromadzonych w zakresie strategii branży sokowniczej poprzedziły wprowadzające prezentacje przedstawione przez Juliana Pawlaka (KUPS) oraz przedstawicieli administracji państwowej: Mariana Borka (MRiRW), Wandę Klepacką (MRiRW), Marzenę Trajer (ARR), jak również prof. dr hab. Witolda Płocharskiego (KUPS/IO). Dodatkowo krótkie informacje przekazali prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, prof. dr hab. Andrzej Lenart  oraz prof. dr hab. Ryszard Hołownicki w zakresie potencjału współpracy świata nauki z pomiędzy branżą sokowniczą.

Wszyscy prelegenci podkreślali konieczność współpracy z administracją i światem nauki w zakresie rozwoju bazy surowcowej, przetwórstwa, innowacyjnych wysokiej jakości produktów jak również promocji i eksportu.

Tematy przedstawione przez prelegentów wywołały ożywioną dyskusję. W szczególności podnoszono następujące problemy i kwestie:

1.                  Ustawą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw wprowadzono obowiązek dostarczania owoców i warzyw do przetwórstwa na podstawie pisemnej umowy (zatem obowiązek dotyczy również pośredników). Dopełnieniem tego przepisu jest ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi nakładająca karę pieniężną wysokości 10% zapłaty za produkty nabyte w skutek wadliwej umowy.

2.                  Obowiązek zawierania pisemnych umów wprowadzony w/w ustawą może spowodować duże trudności w skupie i przetwórstwie owoców z uwagi na szybką dynamikę zmian na rynku. Cenę kształtuje prawo popytu i podaży. Cena ulega dużym wahaniom na globalnym rynku mrożonek i zagęszczonych soków i innych półproduktów, co natychmiast ma odzwierciedlenie na rynku surowców. Wahaniom ulega również światowe zapotrzebowanie na półprodukty z Polski ze względu na silną konkurencję innych państw (np. Turcja, Mołdawia, Ukraina, w zależności od rodzaju owoców).

3.                  Przetwórcy wskazali na problem zawierania umowy na zakup każdej partii surowca, z uwagi na rozdrobnienie dostawców, konieczność zatrudnienia dodatkowych osób do tworzenia umów. Kara pieniężna w wysokości 10% zapłaty za produkty nabyte w skutek wadliwej umowy może być bardzo uciążliwa.

4.                  Brak jest rzetelnych, wiarygodnych danych wielkości upraw, spodziewanych zbiorów (prognozy), jak również wydajności z hektara. Dlatego też trudność sprawia określenie wskaźników rynkowych odzwierciedlających zmiany na rynku. Również plany zakupowo sprzedażowe są bardzo dynamiczne z uwagi na zmienną sytuację na rynku skupu surowca (ilość, jakość, skład).

5.                  Znacząca wielkość produkcji owoców i ich przetworów na rynkach światowych  (Polska jest liderem na rynkach światowych) wymaga od nas prowadzenia biznesu w sposób odpowiedzialny. Zasadą powinna się stać pełna transparentność prowadzenia biznesu przez przetwórców i producentów, w szczególności niezbędna jest pełna i rzetelna informacja dotycząca wielkości zbiorów, wydajności z hektara, wielkości nasadzeń, kosztów produkcji z podziałem na uprawy przemysłowe i deserowe itp. Brak tych informacji rodzi spekulacje i różne nieprawidłowości, a duża konkurencja może doprowadzić do załamania rynku.

W dyskusji podkreślono konieczność promocji branży owocowo-warzywnej oraz dostępności w ramach funduszy z Komisji Europejskiej środków na projekty promocyjno-informacyjne w kraju i za granicą. Przedstawiciel ARR zapraszał do sięgania po dostępne środki finansowe, zwracając uwagę, że kampanie finansowane są nawet do 80%, resztę musi zapewnić beneficjent.

Przedstawiciele uczelni i instytutów naukowych podkreślili dobrą współpracę ze Stowarzyszeniem KUPS oraz deklarowali chęć kontynuacji współpracy i uczestnictwa w różnego typu aktywnościach Stowarzyszenia. 

Prof. dr hab. Witold Płocharski przedstawił założenia krajowego systemu jakości branży sokowniczej, o którego uznanie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi stara się Stowarzyszenie KUPS. Znak ten będzie jednym z elementów podkreślania wysokiej jakości produktów sokowniczych (soki, nektary, musy i smoothie) bogatych w różne cenne składniki odżywcze, które pozwalają na stosowanie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, co w dobie silnej konkurencji będzie wyróżnikiem tych produktów na rynku.

Wszyscy zebrani zgodzili się, że niezwykle ważne jest dalsze prowadzenie rozmów, wymiany poglądów w zakresie wzajemnej współpracy, zrozumienie i znajdowanie rozwiązań dla wspólnych problemów branży: niedoszacowania/przeszacowania zbiorów/upraw, możliwości sprzedaży produktów, poszukiwania nowych rynków zbytu. W związku z wyrażanymi przez branżę wątpliwościami i pytaniami nt. interpretacji w/w ustaw przedstawiciele MRiRW zachęcali do bardziej szczegółowych rozmów w węższym gronie oraz wyrażali gotowość do współpracy w tym zakresie.

Po zakończeniu obrad zaproszono Gości do kontynuacji rozmów w kuluarach i podczas kolacji.