Soki 100% – orędownicy uczciwej informacji i zdrowego rozsądku

Soki 100% bywają porównywane do innych popularnych napojów, w tym do wody oraz słodzonych napojów gazowanych. Kiedy takie zestawienia są pożyteczne, a kiedy mogą wprowadzać konsumenta w błąd, czyniąc szkodę każdej z tych kategorii? Jak nie dać się złapać na uproszczony lep „porównywania za wszelką cenę” i zachować zdrowy rozsądek?

Wyjątkowo popularną formą informacji konsumenckiej stały się w Polsce ostatnich lat porównania i zestawienia ze sobą różnych produktów, także tych reprezentujących odmienne kategorie i przeznaczenie. To zjawisko rzadko spotykane w innych krajach, zwłaszcza w krajach Europy Zachodniej, o wysokim poziomie świadomości konsumenckiej i dużej społecznej aktywności w zakresie rekomendacji produktów spożywczych (czy to pod kątem ich walorów smakowych, zdrowotnych czy dietetycznych, czy też uczciwej reklamy albo zaangażowania społecznego marki). W Polsce dominują niestety ciągle jeszcze zestawienia „partyzanckie”, czyli nie przedstawiające koncepcji uporządkowanego przekazu informacji. Wśród podobnego typu „spontanicznych” zestawień porównuje się np. do siebie kaloryczność najpopularniejszych napojów: wody mineralnej, soków 100% i słodzonych napojów gazowanych.
W efekcie podobnego „zestawienia” okazuje się że 100 ml wody mineralnej ma 0-2 kcal, sok 100% pomarańczowy to 43 kcal, a gazowany napój słodzony to 45 kcal. Wynikiem podobnego zestawienia jest wniosek, że należy pić jedynie wodę, bo soki 100% i napoje gazowane dostarczają kilkadziesiąt razy więcej kalorii, a tym samym każdy szanujący swoje zdrowie Polak powinien unikać ich jak diabeł święconej wody.

W efekcie podobnych „magicznych” zestawień konsument nie dowiaduje się, że tak naprawdę możemy jeść i pić wszystkie produkty dopuszczone prawem do obrotu, byle z głową i dostosowując do własnych potrzeb i możliwości. Bo przecież woda przede wszystkim gasi nasze pragnienie. A napoje gazowane też „są dla ludzi” i mają swoje zastosowanie w naszym zabieganym dniu, pod warunkiem że nie będziemy przesadzać z ich ilością, a przede wszystkim – że nasza dieta będzie rozsądna, czyli zrównoważona. Najtrudniejszym nieporozumieniem jest już zestawianie kaloryczności napojów gazowanych i soków 100% bez rzetelnej informacji o ich wartościach odżywczych, których soki 100% mają niezmiernie dużo – bo prawie tyle co warzywa i owoce, z których powstają, a czasem także więcej (jak likopen w sokach pomidorowych)! Bo to trochę tak jak zestawianie czekolady gorzkiej 70% z pączkami. Kalorycznie – zbliżone, to prawda. Czy to jednak rzetelna informacja? Gorzka czekolada 70% to doskonałe źródło magnezu i potasu, zawiera także pirazynę (substancja pobudzająca mózg), jest zalecana przez wielu dietetyków i lekarzy do umiarkowanego dziennego spożycia. A pachnący z daleka lukrowany, oryginalnie wg polskich przepisów pączek to źródło … rozkoszy dla podniebienia i radości „małego grzechu” dla juniorów i seniorów i nie wyrzekną się ich w Tłusty Czwartek nawet gdyby podobny dekret wprowadziła Unia Europejska J „Pączkowe podziemie” wówczas gwarantowane!

Odwołując się zatem do wspomnianego zdrowego rozsądku, poniżej przypominamy jedynie kilka obiegowych opinii dotyczących soków 100%, ich cennych właściwości i roli w codziennej diecie.

1.    Spożywanie warzyw i owoców lub soku 100% kilka razy w tygodniu wystarczy, aby cieszyć się zdrowiem i witalnością.  FAŁSZ.

Według zaleceń Światowej Organizacjo Zdrowia (WHO) powinniśmy spożywać co najmniej 400g owoców i warzyw lub soku dziennie[1]. Specjaliści biją na alarm, bo jak wskazują statystyki, średnie dzienne spożycie owoców i warzyw przeciętnego Polaka to tylko 250 g. Problem dotyczy także dzieci, których coraz częściej dotyka otyłość i nadwaga. Eksperci zalecają, by warzywa i owoce spożywać przy każdym posiłku, minimum 5 porcji w ciągu dnia, a jedną porcję warzyw lub owoców zastępować porcją 100% soku, najbardziej siostrzaną formą podania świeżych warzyw i owoców[2].

2.    Sok doskonale nadaje się do zastąpienia jednej porcji warzyw i owoców. PRAWDA.

Prawidłowa dieta powinna być zbilansowana i urozmaicona. Jedną porcję warzyw i owoców w ciągu dnia może zastąpić szklanka soku (200ml). Picie 100% soków wpływa na nasze zdrowie równie korzystnie, co jedzenie całych owoców i warzyw. Soki bogate są w aktywne biologicznie składniki prozdrowotne.

Soki to doskonałe źródło przeciwutleniaczy, których człowiek nie potrafi magazynować, dlatego powinien uzupełniać je w ciągu dnia. Szacuje się, że 25 – 30% flawonoidów w diecie pochodzi właśnie z soków owocowych. Badania wykazały[3], iż największą zdolność do usuwania wolnych rodników mają: sok, nektar i zagęszczony sok z aronii oraz z czarnej porzeczki. Udowodniono, że charakteryzują się one dwukrotnie większą aktywnością przeciwutleniającą w porównaniu do soków cytrusowych oraz prawie pięciokrotnie większą niż sok jabłkowy. Przyjmuje się ponadto, że szklanka np. pomarańczowego dostarcza naszemu organizmowi dzienną dawkę witaminy C. Soki pomarańczowe czy marchwiowe dostarczają naszemu organizmowi witamin  A, PP, E oraz mikro- i makroelementów (np. żelazo, miedź, cynk, wapń, magnez) oraz błonnika (obecny w sokach naturalnie mętnych i przecierowych), a nieocenionym źródłem likopenu jest sok pomarańczowy.

3.    Soki mogą zawierać dodane sztuczne barwniki i aromaty oraz konserwanty. FAŁSZ.

Wybierając soki możemy mieć pewność, że spożyjemy pełnowartościowe produkty bez chemicznych dodatków. Zawierają one bowiem 100% naturalnego wsadu owocowego lub warzywnego. Produkowane są z soku wyciśniętego bezpośrednio z owoców
i warzyw lub są odtwarzane z soku zagęszczonego. Co więcej, w Polsce i całej Unii Europejskiej zabronione jest dodawanie do wszystkich soków barwników, aromatów, konserwantów i innych chemicznych substancji. Smak, barwa zapach soków zawsze pochodzi z owoców i warzyw, z których sok został otrzymany.

4.    Soki są zawsze słodzone. FAŁSZ.

W Polsce jak i w całej UE soki 100% nie są dosładzane, a ich smak i barwa są w pełni naturalne. Co więcej, Komisja Europejska podjęła decyzję o całkowitym zakazie dodatku cukru do soków owocowych, co sankcjonuje powszechną praktykę braku jego dodawania. Od 28 października 2013 roku będzie prawny zakaz dodatku cukru do wszystkich soków owocowych w Polsce jak i w całej UE.

5.    Soki są wysokokaloryczne. FAŁSZ.

Soki mają dokładnie taką samą kaloryczność jak owoce i warzywa, z których zostały wyprodukowane, dlatego wybór soku dla siebie czy rodziny powinien uwzględniać nasze potrzeby energetyczne. Owoce i warzywa są zaliczane do jednych z najmniej kalorycznych produktów.  Dostarczają  zwykle od 20 kcal/100g do 50 kcal/100 g  (wyjątek winogrona 70 kcal/100 g, banany 95 kcal/100 g, awokado 160/100 g) podczas gdy 100 g bułki pszennej to 250 kcal, 100 g słonych paluszków to 390 kcal, 100 g sera mozarella to 240 kcal, 100 g kotleta schabowego to 350 kcal. Co więcej, soki jako produkty przetworzone mają nieznacznie wyższy indeks glikemiczny niż surowce wyjściowe, jednak i tak zaliczają się do kategorii produktów o niskim indeksie (poniżej 55%).

6.    Picie soków wspiera w prawidłowy rozwój zdrowego człowieka. PRAWDA.

W ostatnim czasie opublikowano wiele prac naukowych, dotyczących wpływu soków owocowych i warzywnych na organizm człowieka. Spora część wyników dostępna jest w ogólnoświatowej bazie artykułów Pubmed (największej i najbardziej wiarygodnej bazie danych, która obejmuje artykuły z dziedziny medycyny i nauk biologicznych).

Badacze z Wydziału Pediatrii na Uniwersytecie w Oulu (Finlandia) zbadali wpływ soku żurawinowego na prawdopodobieństwo ponownego zachorowania na zapalenie dróg moczowych. Okazało się, że po 6 miesiącach picia soku żurawinowego, tylko u 16 proc. kobiet zaobserwowano nawroty zakażenia[4]. Potwierdzono więc powszechną hipotezę, że sok  żurawinowy ma zbawienny wpływ na drogi moczowe.

Co więcej, podczas tegorocznego spotkania Experimental Biology[5] w Waszyngtonie, naukowcy z USA ogłosili wyniki swoich badań, według których picie 100 % soków owocowych zmniejsza ryzyko zachorowania na raka, poprawia kondycję układu krwionośnego
i serca, a także obniża prawdopodobieństwo rozwoju demencji i zwiększa aktywność przeciwutleniaczy w naszym organizmie.

7. Aronia – polski superowoc. PRAWDA.

Owoce aronii należą do jednych z najcenniejszych pod względem zdrowotnym polskich owoców. Z uwagi na zawartość antocyjanów i katechin łączy w sobie zalety zarówno czerwonego wina jak i zielonej herbaty. Sok z aronii jest składnikiem niektórych soków wieloowocowych oraz nektaru.

Jak donoszą badania naukowe, antocyjany są to związki o dużej aktywności biologicznej: wpływają pozytywnie na wzrok, mają działanie przeciwzakrzepowe, przeciwmiażdżycowe, obniżają ciśnienie, eliminują wolne rodniki nadtlenkowe, wzmacniają ściany naczyń krwionośnych, zapewniając im elastyczność i prawidłową przepuszczalność[6] Związki te przeciwdziałają miażdżycy i chorobom serca, ponieważ zmniejszają stężenie cholesterolu całkowitego i jego niekorzystnych frakcji:  LDL i trójglicerydów, jednocześnie  powodując wzrost stężenia frakcji HDL[7]. Szereg prozdrowotnych właściwości owoców aroni, m.in. działanie przeciwnowotworowe, przeciwrzodowe, wspomagające w leczeniu cukrzycy, hipercholesterolemii, chorób trzustki, wątroby i nadciśnienia zostało udowodnione również w badaniach klinicznych[8].

Jak widać świat medycyny dostarcza nam wielu naukowych dowodów, świadczących o zdrowotnych właściwościach soków owocowych i warzywnych. Soki, nazywane „owocami i warzywami w płynie” to zatem w pełni naturalne i wartościowe produkty, które na stałe powinny wpisać się w skład prawidłowo zbilansowanej diety.