Certyfikacja fitosanitarna eksportu w roku 2020

W 2020 roku w jednostkach organizacyjnych PIORiN wydano 47 224 świadectw fitosanitarnych dla przesyłek towarów eksportowanych przez polskich przedsiębiorców na rynki pozaunijne, do 124 państw, z czego pow. 50% dotyczyło Białorusi, Ukrainy, Egiptu i Kazachstanu. Pod względem liczby przesyłek obsłużonych przez PIORiN na pierwszym miejscu, analogicznie jak w latach poprzednich, uplasowały się świeże jabłka.

Obsługa fitosanitarna towarów pochodzenia roślinnego, eksportowanych poza Unię Europejską, od zawsze stanowi priorytetowe zadanie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Przesyłki jabłek były eksportowane z Polski do 35 państw trzecich (w 2019 r. do 47 krajów). Eksport jabłek w 2020 roku wyniósł 317 tys. ton. Oznacza to spadek o ponad 44% w porównaniu do 2019 roku, gdy wyeksportowano 570 tys. ton owoców, oraz o około 15% w porównaniu do 2018 roku, gdy tonaż tych owoców  wyniósł 363 tys. ton. Poza przyczynami związanymi z warunkami pandemii, mniejszy eksport mógł też wynikać dobrej sytuacji i zadawalających cen na rynku krajowym.

 

Towary, dla których PIORiN wystawiła świadectwa fitosanitarne w roku 2020
ukorzenione sadzonki roślin, z podłożem	17,3 mln szt.
ukorzenione sadzonki roślin, bez podłoża	5,8 mln szt.
rośliny w kulturach tkankowych	2,5 mln szt.
kwiaty cięte	2,2 mln szt.
owoce i warzywa świeże	450 tys. ton (jabłka – 317 tys. ton)
ziarno konsumpcyjne  (głównie pszenica)	3,6 mln ton
drewno i produkty z drewna	1,5 mln szt., 1,1 mln m3, 20 tys. ton

 

Główny Inspektor Andrzej Chodkowski podkreśla, że pomimo ograniczeń w kontaktach bezpośrednich, związanych z wybuchem pandemii Covid-19 kontynuowano działania w celu uruchomienia nowych rynków zbytu, z zamkniętym system fitosanitarnym. Przykładem skuteczności tych działań na przestrzeni ostatnich lat, jest otwarcie, dla świeżych owoców – jabłek, rynków następujących krajów: Kanady, Chin, Wietnamu, Kostaryki, Kolumbii, Indii, Tajlandii, Tajwanu i Izraela. Kolejnym ważnym krokiem było podpisanie w 2021 roku Protokołu pomiędzy Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Generalną Administracją Celną CHRL (GACC), w którym określone są warunki eksportu polskiej mąki żytniej, pszennej i orkiszowej. Zaawansowane są negocjacje dla świeżych owoców borówki wysokiej (Indie i Wietnam), świeżych owoców – jabłek (Meksyk, Filipiny, Chile), mrożonych owoców, takich jak: śliwka, malina, agrest, borówka (wysoka, czarna (jagoda), brusznica) aronia (Chiny).
 

Należy także zwrócić uwagę, na nowe rozwiązania systemowe, które były wprowadzane w roku 2020 w związku z znaczącymi zmianami w przepisach prawa unijnego i krajowego. Przede wszystkim weszły do stosowania przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 2016/2031, które zobligowały wszystkich eksporterów do rejestracji w „urzędowym rejestrze podmiotów profesjonalnych”, prowadzonym przez Inspekcję. W związku z nowym prawem UE zostały wdrożone nowe ustawy krajowe, tj. o ochronie roślin przed agrofagami oraz o Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. W szczególności uszczegółowiono zasady prowadzenia „rejestru eksporterów” na potrzeby produkcji, przechowywania i eksportu do krajów, które określają dla zainteresowanych warunki rejestracji w PIORiN. Aktualnie wymóg ten odnosi się do świeżych jabłek w eksporcie do Chin, Wietnamu, Tajlandii, Tajwanu, Izraela i Kolumbii. Szczegółowe informacje są dostępne w jednostkach PIORiN.

www.piorin.gov.pl