Kartony do płynnej żywności – nie nadający się do recyklingu odpad czy zrównoważone środowiskowo opakowanie?
Według danych Fundacji ProKarton, w Polsce wprowadza się na rynek ponad 60 tys. ton rocznie kartonów do płynnej żywności. Liczba ta stanowi około połowę wszystkich opakowań wielomateriałowych w naszym kraju. Powszechnie uważa się, że takie opakowania nie nadają się do recyklingu i po użyciu stanowią trudne do utylizacji odpady. Jacek Świgoń, Key Account Director, Tetra Pak Polska, przekonuje, że jest inaczej.
– Spotykamy się z opiniami, że opakowania wielomateriałowe, takie jak kartony na napoje i żywność płynną nie nadają się do recyklingu. My wiemy, że się do tego nadają i dlatego inwestujemy w działania zwiększające poziom zbiórki zużytych kartonów i ich recyklingu na całym świecie, w tym w Polsce. W połowie ub. roku we współpracy z firmą Stora Enso uruchomiliśmy wydajną linię do recyklingu kartonów po napojach i żywności płynnej w Ostrołęce. Jej potencjał potraja moce przetwórstwa tych opakowań w naszym kraju do 75 tys. ton w skali roku, dzięki czemu możemy poddać recyklingowi całość wolumenu tych opakowań trafiających na polski rynek – wylicza Jacek Świgoń, Key Account Director, Tetra Pak Polska.
Firma pracuje też nad modyfikacją samych opakowań, projektując je w taki sposób, by zwiększać udział włókna celulozowego, tak aby to opakowanie było jeszcze bardziej zrównoważone.
– W naszych opakowaniach wykorzystujemy materiały pochodzące z recyklingu czy surowce pochodzenia roślinnego. Dążymy również do zastąpienia bariery aluminiowej barierą alternatywną, wykonaną z włókien celulozowych, zachowując przy tym trwałość i skuteczność ochronną opakowania. Mamy już pierwsze wdrożenia w Portugalii, gdzie pojawiło się opakowanie w 90 proc. wykonane z materiałów odnawialnych. I choć są to na razie inicjatywy pilotażowe, to te działania potwierdzają, że robimy kolejne kroki na drodze do uzyskania pełnego zrównoważenia środowiskowego naszych opakowań – zapewnia menedżer.
Warto także pamiętać, że unijne rozporządzenie dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR), które właśnie zostało przyjęte, wskazuje sposoby ograniczenia negatywnego wpływu opakowań na środowisko.
– Opakowania będą musiały być projektowanie z myślą o recyklingu, ale także poddawane recyklingowi na dużą skalę. Dlatego nie tylko udoskonalamy nasze opakowania, ale jednocześnie angażujemy się w rozwój projektów zbiórki i przetwarzania, jak wspomniana inwestycja w Ostrołęce – kontynuuje.
Kartony nie są objęte systemem kaucyjnym
Mimo że kartony od lat są powszechnie wykorzystywane jako opakowania do mleka czy soków, to aktualnie są jedynym typem opakowań do napojów nieuwzględnionym w nowych przepisach kaucyjnych.
– Naszym celem jest pokazanie, że ich zbiórka i recykling są możliwe pod względem technicznym i w dużej skali. Kartony do płynnej żywności to cenne źródło surowców, więc zależy nam na tym, aby trafiły do recyklingu w jak największej ilości, a do tego niezbędny jest efektywny system zbiórki, taki jak system kaucyjny. Przykłady z innych krajów, np. z Chorwacji, pokazują, że jest to możliwe – podsumowuje Jacek Świgoń z Tetra Pak.
Najbardziej zrównoważone opakowania?
Do oceny wpływu opakowań na środowisko stosuje się analizę cyklu życia LCA (lifecycle assessment), która dokonuje pomiaru efektywności środowiskowej opakowania na wszystkich etapach jego życia: od pozyskania surowców, po przetwarzanie, produkcję, dystrybucję, aż po recykling i poziom emisji po zakończeniu cyklu życia.
W 2020 roku sojusz ACE – Alliance for Beverage Cartons and the Environment – zlecił metabadanie, w którym porównano kartony na żywność płynną z butelkami wykonanymi z PET, szkła oraz innych opakowań szklanych. Wyniki badania potwierdziły, że kartony po żywności płynnej mają mniejszy wpływ na klimat niż inne materiały opakowaniowe.
Według ekspertów, kartony do płynnej żywności są zrównoważonymi opakowaniami, które zapewniają bezpieczny transport, przechowywanie i wykorzystywanie wrażliwych produktów, takich jak mleko i inne produkty mleczne, napoje roślinne, soki i żywność. Są również opakowaniami o najniższym śladzie węglowym wśród opakowań na mleko i soki, co wynika z licznych analiz cyklu życia produktu LCA.
Na wynik ten składają się m.in. takie elementy, jak lekka konstrukcja opakowania, odnawialność głównych surowców, wykorzystanie energii odnawialnej do produkcji (średnio 95 proc.) oraz wydajność logistyczna (np. do ciężarówki za pomocą kartonów do płynnej żywności można zapakować ok. 30 proc. więcej mleka niż w butelkach).
Efektywność środowiskowa kartonów po żywności płynnej zależy głównie od zastosowanych surowców oraz ich utylizacji lub dalszego wykorzystania na końcu cyklu życia kartonu. Jednym z istotnych wniosków z LCA jest to, że zwiększenie zawartości materiałów odnawialnych w kartonach zmniejsza ich wpływ na klimat.