Rząd oficjalnie rozpoczyna prace nad nowym ROP. Wprowadzi opłaty kwartalne
Rząd poinformował, że wkrótce pokaże nowe założenia do prawa dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Jakie rozwiązania chce wprowadzić resort środowiska?
Oficjalnie startują prace nad nową ustawą o ROP
W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiła się informacja o nowym projekcie ustawy o opakowaniach i odpadach opakaniowych, nad którymi pracuje Ministerstwo Środowiska i Klimatu. Nowe prawa ma określać wymagania dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producenta, czyli słynne „ROP”.
Rząd podaje, że należy wprowadzić nową ustawę o ROP, ponieważ w styczniu 2025 r. zostało opublikowane rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych tzw. dyrektywa PPWR. Wynika z niej, że przepisy dotyczące ROP zawarte w PPWR powinny mieć pierwszeństwo przed wszelkimi sprzecznymi przepisami dyrektywy 2008/98/WE.
Jak rząd tłumaczy prace nad nowym prawem o ROP?
Nowe cele wynikające z PPWR dotyczą m.in. ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów opakowaniowych na mieszkańca o co najmniej:
- 5 proc. do 2030 r.,
- 10 proc. do 2035 r.,
- 15 proc. do 2040 r.
PPWR wprowadza też obowiązek stosowania od 2030 r. określonego odsetka opakowań wielokrotnego użytku.
Polski rząd, w związku z wejściem w życie PPWR, zamierza przyjąć nowy projektu ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, która zastąpi ustawę z 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W nim rząd chce stworzyć w Polsce nowy model systemu rozszerzonej odpowiedzialności producenta dla opakowań.
– Obecny system prawny nie motywuje wprowadzających produkty w opakowaniach (producentów) do ekoprojektowania, natomiast gminy mają poważne trudności z realizacją celów recyklingu. W rezultacie mieszkańcy naszego kraju są obecnie nadmiernie obciążani opłatami za opakowania, gdyż ponoszą koszty dotyczące opakowań przy zakupie produktów, a następnie wnosząc opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi do gmin oraz dodatkowo, w niektórych przypadkach, ponosząc dodatkowe koszty związanych z karami nakładanymi na gminy za niezrealizowane cele w zakresie przygotowania do ponownego użytku i recyklingu – podają urzędnicy w informacji zapowiadającej projekt nowego prawa o ROP.
Jakie są założenia do projektu ustawy o ROP?
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w nowej ustawie o rozszerzonej odpowiedzialności producenta chce określić m.in.:
- wymogi dot. substancji obecnych w opakowaniach,
- zdatność opakowań do recyklingu,
- minimalną zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w opakowaniach z tworzyw sztucznych,
- minimalizację opakowań oraz zbędnych opakowań,
- opakowania wielokrotnego użytku oraz systemy ponownego użycia i ponownego napełnienia,
- etykietowanie opakowań oraz pojemników na odpady,
- ograniczenia w zakresie stosowania określonych formatów opakowań,
- torby na zakupy z tworzywa sztucznego,
- zgodność opakowań z wymogami oraz kontroli opakowań wprowadzanych na rynek Unii,
- rejestr producentów i sprawozdawczości,
- systemy zwrotu i zbierania,
Zmiana systemu opłat dla sklepów i gastronomii za opakowania jednorazowe
Z założeń do projektu ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producenta wynika, że w nowym prawie ponownie znajdą się regulacje dot. opłat za kubki jednorazowe czy pojemniki na żywność. Jednak obowiązek wnoszenia opłat za wprowadzenia tych opakowań będzie raz na kwartał, a nie raz na rok.
Rząd w ramach prac nad nowym ROP chce wprowadzić w ramach odpowiedzialności finansowej producenta, opłaty opakowaniowej, ponoszonej za każdy kilogram opakowania, w tym opakowania produktu w opakowaniu, które udostępnia po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego lub rozpakowuje, nie będąc użytkownikiem końcowym.
Ministerstwo forsuje także pomysł, aby to NFOŚiGW odpowiadał za organizację odpowiedzialności producenta, która w imieniu producentów będzie realizowała obowiązki wynikające z ROP, w ramach zamkniętego obiegu finansowego.
Kiedy nowe przepisy o ROP zostaną przyjęte?
Rząd zakłada wprowadzenie 2-letniego okresu przejściowego, po którym nastąpi pełne wdrożenie systemu ROP dla opakowań.
Resort środowiska przewiduje, że projekt ustawy o rozszerzonej odpowiedzialności producenta zostanie przyjęty przez rząd i skierowany do prac w parlamencie w III kwartale 2025 roku.