Znakowanie żywności informacją o wpływie na środowisko to nie wszystko. Jakie nowe inicjatywy planuje KE?
Negatywny wpływ przemysłu spożywczego na środowisko jest zależny od wielu czynników. Samo oznaczanie produktów informacją o wpływie na środowisko, znakowanie tzw. śladem węglowym, nie zmniejszy tego wpływu. Niezbędne jest podejmowanie innych działań, w tym takich, które mają wpływ na zrównoważone wybory żywnościowe konsumentów – mówi serwisowi wiadomoscihandlowe.pl Paweł Mirosz, Food Law Advisor, Life Sciences Practice w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.
W ramach unijnej strategii rozwoju – Europejski Zielony Ład – Komisja Europejska zapowiedziała podjęcie wielu działań, w tym również o charakterze legislacyjnym, które mają na celu stworzenie zrównoważonego systemu żywnościowego, tj. sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska.
– Aby opracować przepisy dotyczące informowania konsumentów na temat żywności produkowanej zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju niezbędne jest wykonanie wielu analiz oraz przyjęcie jakie cechy równoważności mogłyby zostać objęte takim systemem – zauważa Paweł Mirosz.
– Złożoną kwestią jest opracowanie metodyki dotyczącej przyznawania wyróżnień „środowiskowych”. Część pracy w tym zakresie została już wykonana. W grudniu 2021 r., Komisja przedstawiła zalecenia w sprawie stosowania metod oznaczania śladu środowiskowego do pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej – wskazuje.
Metoda oznaczania śladu środowiskowego produktu została dotychczas opracowana przez JRC (Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej) dla piwa, nabiału, suchego makaronu i wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Oświadczenia środowiskowe wyzwaniem nie tylko dla branży FMCG
Wyzwania jakie stoją przed KE to zapewnienie, aby nowy system informowania nie kolidował z już istniejącymi oznaczeniami dotyczącymi żywności.
– Należy mieć na uwadze, że wdrożenie kolejnego obowiązku prawnego może być trudne z punktu widzenia przedsiębiorców, a jednocześnie nadmiar informacji może odnieść skutek przeciwny od zamierzonego w odbiorze przez konsumentów – zaznacza Food Law Advisor, Life Sciences Practice w kancelarii Domański Zakrzewski Palinka.
– Przedstawienie inicjatywy ustawodawczej odnośnie do ram regulacyjnych dotyczących procedury zatwierdzania i kontroli oświadczeń „środowiskowych” jest planowane przez Komisję Europejską w czwartym kwartale 2023 r. – dodaje.
Niezależnie od powyższego przedsiębiorcy stosujący oznaczenia śladem środowiskowym już teraz mogą być oceniani przez właściwe organy odnośnie do prawidłowości stosowanych oświadczeń, m.in. na gruncie przepisów ogólnych, dotyczących przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
Ochrona klimatu to złożony problem
Paweł Mirosz zwraca uwagę, że negatywny wpływ przemysłu spożywczego na środowisko jest zależny od wielu czynników. – Samo oznaczanie produktów informacją o wpływie na środowisko, znakowanie tzw. śladem węglowym, nie zmniejszy tego wpływu. Niezbędne jest podejmowanie innych działań, w tym takich, które mają wpływ na zrównoważone wybory żywnościowe konsumentów – przekonuje ekspert.
– Dość wspomnieć, że gdyby dieta przeciętnego Europejczyka była zgodna z zaleceniami to już znacznie zmniejszyłby się ślad środowiskowy. Ze względu na powyższe zanim poznamy plany Komisji odnośnie do oznaczeń żywności dot. wpływu środowiskowego planowana jest realizacja innych priorytetów wspierających utworzenie zrównoważonego systemu żywnościowego – tłumaczy.
Na poziomie Komisji harmonogram działań przewiduje m.in. przyjęcie przepisów wspierających obywateli w podejmowaniu zdrowszych i bardziej zrównoważonych wyborów żywieniowych, w tym: inicjatywy mające na celu stymulowanie zmiany składu żywności przetworzonej, w tym ustalenie najwyższych dopuszczalnych poziomów niektórych składników odżywczych oraz opracowanie profili żywieniowych, których celem jest ograniczenie możliwości promowania żywności bogatej w sól, cukry i/lub tłuszcze.
KE planuje także zharmonizowanie zasad dotyczących obowiązkowego oznaczania wartości odżywczej na froncie opakowań, aby umożliwić konsumentom dokonywanie świadomych wyborów żywieniowych, oznaczenie pochodzenia wybranych rodzajów produktów spożywczych, a także
rewizję przepisów dotyczących oznaczania okresów trwałości żywności w celu ograniczenia marnotrawienia żywności i mniejszego negatywnego wpływu na środowisko.
Jakich innych działań prawodawczych należy się spodziewać?
Odnośnie do innych działań prawodawczych w 2023 r. można wskazać m.in.: przegląd przepisów dotyczących materiałów do kontaktu z żywnością w celu poprawy bezpieczeństwa żywności, zapewnienia zdrowia obywateli i zmniejszenia śladu środowiskowego (w II kw. tego roku). Sprecyzowane mają też zostać cele UE w zakresie ograniczenia marnotrawienia żywności (również w II kw. 2023).
Jak wskazuje Paweł Mirosz, opracowane mają zostać kryteria dotyczące zrównoważonych dostaw żywności w celu promowania zdrowych i zrównoważonych diet, z uwzględnieniem produktów ekologicznych, w szkołach i instytucjach publicznych (w IV kw. 2023 r.).
W ostatnim kwartale bieżącego roku ma też zostać podjęta inicjatywna dotycząca etykietowania żywności, mająca na celu umożliwienie konsumentom dokonywania bardziej świadomych i zrównoważonych wyborów żywieniowych.