Pierwsze posiedzenie Sekcji Producentów Soków Bezpośrednich (Sekcja NFC)
W dniu 2 grudnia Stowarzyszenie Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS) w Warszawie odbyło się pierwsze posiedzenie nowoutworzonej Sekcji Producentów Soków Bezpośrednich (Sekcji NFC). Zebranych uczestników powitał Prezes Stowarzyszenia KUPS Julian Pawlak. Przewodniczącym sekcji został Krzysztof Maurer właściciel Tłoczni Maurer. Spotkanie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem, uczestniczyło w nim ok. 80 osób. Soki NFC zyskują coraz większe uznanie wśród konsumentów, coraz więcej firm a nawet gospodarstw ogrodniczych decyduje się na ich produkowanie.
W trakcie spotkania dużo czasu poświęcono na przedstawienie zagadnień dotyczących jakości soków, technologii ich produkcji oraz obowiązujących przepisów.
Pani Barbara Groele, Sekretarz Generalny KUPS, przedstawiła podstawowe wymagania prawne dotyczące jakości handlowej i znakowania soków. Omówiła wymagania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/WE z 19 kwietnia 2012 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2001/112/WE odnoszącą się do soków owocowych i niektórych podobnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Dyrektywa ta określa definicję soków, w tym soków NFC – soki owocowe (soki NFC) są wyrobami zdolnymi do fermentacji, lecz niesfermentowanymi, otrzymanymi z jadalnych części zdrowych, dojrzałych, świeżych lub schłodzonych, lub zamrożonych owoców, jednego lub większej liczby gatunków, posiadającymi barwę, smak i zapach charakterystyczne dla soku z owoców, z których wyrób jest wytwarzany.
Do żadnych soków z owoców i warzyw w kartonach, butelkach i opakowaniach typu bag in box, zarówno NFC i FC (soki z soku zagęszczonego) nie wolno dodawać konserwantów, barwników, słodzików oraz aromatów innych niż otrzymanych z owoców/warzyw, z których sok jest wyprodukowany. Do soków owocowych i pomidorowych również nie wolno dodawać żadnych cukrów (glukozy, fruktozy, sacharozy, cukier biały, syrop glukozowo-fruktozowy). Nie wolno również dodawać wody do soków NFC w celu korekty ekstraktu.
Prof. dr hab. Witold Płocharski z Instytutu Ogrodnictwa wypowiedział się na temat kontroli soków w oparciu o wymagania Kodeksu Praktyki AIJN na przykładzie Dobrowolnego Systemu Kontroli soków i nektarów (DSK). Przedstawił ustawodawstwo dotyczące branży sokowniczej. Omówił uwarunkowania technologiczne, dozwolone dodatki do soków i zwrócił uwagę na to, że soki nie są jednolitą kategorią produktów (soki owocowe, warzywne, pasteryzowane, świeże, klarowne, nieklarowne, mętne, przecierowe itp.). Rynek soków i nektarów kontrolowany jest przez państwowe jednostki kontroli (w Polsce IJHARS, GIS, IH). Dodatkowo kontrolowane są w ramach Europejskiego Systemu Kontroli Jakości soków i nektarów (EQCS), a także w ramach krajowego Dobrowolnego Systemu Kontroli (DSK). W ramach DSK planowane jest nadawanie certyfikatów DSK, które potwierdzą, że dany wyrób spełnia wymagania zawarte w kryteriach stanowiących podstawę do wydania w/w certyfikatu i charakteryzuje się wysoką jakością. Prof. Płocharski zaznaczył, że produkty krajowe, poza bardzo nielicznymi wyjątkami spełniają wymagania przepisów unijnych i krajowych i znacznie przewyższają pod względem jakości średnią europejską.
Dr Jarosław Markowski z Instytutu Ogrodnictwa omówił wybrane zagadnienia dotyczące technologii produkcji soków NFC. Przedstawił zagadnienia dotyczące jakości surowca i parametry jakości higienicznej soków. Podkreślił zależność między stopniem dojrzałości a wydajnością tłoczenia. Przedstawił jaki wpływ mają odmiany owoców na wartość odżywczą soków. Ponadto wyszczególnił różne rozwiązania technologiczne sposobu pozyskiwania soku.
Dr Sylwia Skąpska z Instytutu Biotechnologii Przemysłu Rolno – Spożywczego poinformowała zgromadzonych o cechach jakościowych i ocenie soków na przykładzie wybranych parametrów fizykochemicznych. Jakość soków podlega ocenie: mikrobiologicznej, fizykochemicznej oraz sensorycznej. Ocena mikrobiologiczna pozwala na sprawdzeniu kryteriów określonych dla danej grupy produktów, podaje się także limity zanieczyszczeń. Badania fizykochemiczne wykonuje się w celu stwierdzenia zafałszowań w produkcie lub dodatku niedeklarowanych dodatków do soku, nektaru, napoju, np. dodatku wody (soki NFC) czy dodatku witaminy C, dodatku kwasu cytrynowego lub jabłkowego, soku z innych owoców czy dodatku aromatów syntetycznych i identycznych z naturalnymi czy barwników czy substancji słodzących. Ocena jakości sensorycznej dotyczy natomiast: wyglądu, barwy, konsystencji, smaku, i zapachu. Dr Skąpska scharakteryzowała również Kodeks Praktyki AIJN do oceny soków owocowych i warzywnych, który zawiera 2 sekcje. Sekcja A dotyczy bezwzględnych wymagań jakościowych (gęstość i Brix, wymagania higieniczne, wymagania związane ze skażeniem środowiska, wymagania dotyczące składu) oraz Sekcja B zawiera dalsze kryteria oceny tożsamości i autentyczności soków.
Po prezentacjach, był czas na gorącą dyskusję. Podkreślano, że w Sekcji NFC powinno uczestniczyć więcej producentów w celu lepszej i skutecznej promocji soków NFC. Akcentowano rolę legislacji, podkreślając, że w tym obszarze KUPS jest partnerem dla administracji państwowej. Ze Stowarzyszeniem KUPS konsultowane są przepisy prawne i projekty aktów prawnych. KUPS monitoruje media w celu reagowania na nieprawdziwe informacje np. wysyła prośby do redakcji o sprostowanie, usunięcie informacji. Firmy stając się członkiem Sekcji NFC mają dostęp do ekspertów, specjalizujących się w tym zakresie. Mają również dostęp do baz danych, bieżących analiz rynku, opracowań unijnych, sprawozdań, uczestniczenia w wielu spotkaniach, w tym z ekspertami, gdzie przedstawiane są trendy marketingowe, innowacje branżowe, bieżące i planowane zmiany przepisów prawnych.
Zachęcając do uczestnictwa w Sekcji NFC podkreślano duży potencjał tej kategorii soków i konieczność wsparcia producentów w zakresie znajomości przepisów prawa Promocji tej kategorii produktów.